==> DaTy

wasze upragnione daty! dla was ssijcie i qjcie ile wlezie ps- kto ssie daty z bolkiemwmur winien zostawić swój komentarz inaczej...klątwa...

966- Chrzest Polski

972- Bitwa pod Cedynią

992- śmierć Mieszka I, władzę obejmuje jego syn Bolesław(syn Dobrawy )

1000- Zjazd Gnieźnieński - zawiązanie sojuszu pomiędzy cesarzem Ottonem III i Bolesławem Chrobrym.

1018- pokój w Budziszynie, polska zatrzymała Milsko i Łużyce. Wojna z Rusią, zdobycie Kijowa, osadzenie na tronie Świętopełka, wbrew Jarosławowi Mądremu, przyłączenie Grodów  Czerwieńskich

1025- Koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski.

1031- powstanie przeciwko królowi, wystąpienie braci młodszego, Ottona i starszego, Bezpryma, atak Jarosława Mądrego na Grody Czerwieńskie a Konrada II, króla niemieckiego, na Łużyce; Mieszko II ucieka do Pragi

1034- śmierć Mieszka II, wybuch powstania chłopskiego i pogańskiego, powraca syn Mieszka II, Kazimierz i od razu jest z kraju wyrzucony; na Mazowszu rządzi Miecław

1034-40-upadek państwa, bezkrólewie

1076- koronacja w Boże Narodzenie Bolesława II na króla Polski

1109-11- atak Niemców i Czechów. Bolesław szybko uporał się z Pomorzanami i ruszył pod Głogów. Niemcy i  Czesi wycofują się.

1112- śmierć Zbigniewa w Polsce

1112-26- podbój Pomorza gdańskiego i zachodniego przez Bolesława Krzywoustego

1138- śmierć Bolesława Krzywoustego, testament:

·       Władysław II (Wygnaniec) - dzielnica senioralna, Śląsk

·       Bolesław Kędzierzawy - Mazowsze i część Kujaw

·       Mieszko Stary - Wielkopolska z Poznaniem

·       Henryk Sandomierski - dzielnica sandomierska

·       wdowa Salomea - grody Ziemi Łęczyckiej

·       Kazimierz (pogrobowiec) nie dostał nic

1180- zjazd w Łęczycy zatwierdza władzę Kazimierza, kościół zyskał nowe prawa: zniesienie prawa księcia do zabrania nieruchomości po zmarłym biskupie, kościoły dostawały dodatkowe immunitety

1226- Sprowadzenie do Polski przez księcia mazowieckiego Konrada zakonu krzyżackiego.

1227- zjazd w Gąsowie, dokąd przybyli Leszek Biały, Władysław Laskonogi i Konrad Mazowiecki; na zjazd napada Świętopełk Pomorski i Władysław Odonic; Leszek Biały ginie, Henryk Brodaty ciężko ranny; władzę w Krakowie zdobywa Władysław Laskonogi

1241- bitwa pod Legnicą, klęska wojsk polskich, śmierć Henryka Pobożnego

1295- koronacja Przemysła II na króla Polski

1300- koronacja Wacława II Czeskiego na króla Polski

1308- opanowanie przez Brandenburgie Santoka i ziemi lubuskiej (wcześniej); władca Gdańska z ramienia Łokietka zwraca się o pomoc do Krzyżaków, którzy zajmują Gdańsk

1320- Władysław Łokietek, zjednoczywszy większość ziem polskich, koronuje się na króla Polski.

1328-32- atak wojsk krzyżackich z północy i czeskich z południa. Nierozstrzygnięta bitwa pod Płowcami gdzie starły się wojska polskie i krzyżackie

zajęcie Kujaw przez zakon, rozejm

1333- śmierć Władysława Łokietka. Koronacja Kazimierza Wielkiego na króla Polski

1335 - I zjazd w Wyszehradzie, zrzeczenie się za 20 tys. kop groszy praskich pretensji do korony polskiej przez Jana Luksemburskiego

1339 - II zjazd w Wyszehradzie, zrzeczenie się praw do Śląska i Mazowsza przez Kazimierza

1343- „pokój wieczysty” z Krzyżakami w Kaliszu. Polska odzyskała Kujawy i ziemię dobrzyńską a Pomorze oddała w wieczystą jałmużnę zakonowi (zachowując prawo własności)

1364- Założenie w Krakowie przez syna Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego, uniwersytetu - pierwszego w tej części Europy. W polskiej stolicy odbywa się zjazd monarchów europejskich (król Polski Kazimierz, cesarz Karol IV, król Węgier Ludwik, król Cypru Piotr de Lusignan, król Danii Waldemar IV oraz kilkunastu książąt).

1370- Śmierć Kazimierza Wielkiego, ostatniego władcy Polski z dynastii Piastów.

1374- zjazd w Koszycach, Ludwik Węgierski wydał przywilej, akt dotyczący szlacht całej Polski, ustalający stały podatek - poradle - w wysokości 2 groszy z łana chłopskiego, gwarantujący ponadto wykup szlachcica z niewoli. To wszystko miało na celu zapewnienie dziedziczenia korony polskiej swojej córce, Marii lub Jadwidze

1382- śmierć Ludwika Węgierskiego. Koronę polska powinna dziedziczyć Maria a właściwie jej mąż Zygmunt Luksemburski. Dzięki oporowi szlachty a szczególnie starego, wielkopolskiego rodu Nałęczów (Bartosz z Olanowa) odrzucono tą kandydaturę. W takiej sytuacji panowie krakowscy zaczęli wysuwać kandydaturę Jadwigi, młodszej córki Ludwika Węgierskiego, a Wielkopolanie znaleźli kandydata na męża w osobie Siemowita IV, księcia zachodniego Mazowsza. Panowie krakowscy sprzeciwili się kandydaturze męża i z pomocą węgierską pokonali Siemowita IV zbrojnie. Po zerwaniu zaręczyn z Wilhelmem Habsburgiem kandydatem na męża został Wielki Książę Litwy: Jagiełło

1385- Unia polsko-litewska w Krewie - królowa Polski Jadwiga Andegaweńska poślubia księcia litewskiego Jagiełłę. Litwa przyjmuje chrześcijaństwo.

1401- Unia wileńsko-radomska. Odnowienie unii przez Witolda, zmuszonego do tego klęskami w walkach z Tatarami. Nowa unia zawarta została na innych warunkach: Polska i Litwa były związkiem 2 niezależnych państw, z zachowaniem władzy Witolda aż do jego śmierci

1410- Wojska polsko-litewskie rozbijają główne siły zakonu krzyżackiego pod Grunwaldem. Wielka wojna z zakonem kończy się zwycięstwem Polski.

1413- unia w Horodle, niezależność Litwy i zapewnienie, że tytuł Wielkiego Księcia będzie istniał po śmierci Witolda

1423- przywilej warecki

1430-33- przywilej jedlensko-krakowski

1440- powstanie Związku Pruskiego występującego przeciw Krzyżakom

1454- inkorporacja Prus do Polski i wypowiedzenie wojny zakonowi przez Polskę

1454-66- wojna trzynastoletnia

1493- powstanie z inicjatywy Jana Olbrachta odrębnej izby poselskiej

1496- statuty piotrkowskie, kolejne przywileje dla szlachty, która od tej pory była wyłącznym właścicielem ziemskim; ze wsi mógł odejść tylko jeden chłop rocznie

1505-Sejm radomski uchwala konstytucję "Nihil Novi", przyznającą szlachcie przywileje. Rozpoczyna się okres demokracji szlacheckiej - król nie może podejmować istotnych dla państwa decyzji bez zgody stanu szlacheckiego.

1525-"Hołd pruski" - zakon krzyżacki zostaje rozwiązany, a zsekularyzowane państwo pruskie staje się lennem Polski.

1530-- wybranie vivente rege syna Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta na króla Polski

1569- Unia lubelska: Korona Polska i Wielkie Księstwo Litewskie, złączone do tej pory jedynie unią personalną, stają się jednym organizmem państwowym: Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Wspólne państwo polsko-litewskie przetrwało do 1795 r.

1573- Pierwsza wolna elekcja (wybór króla przez zgromadzenie szlachty) - królem Polski zostaje Henryk Walezy. Po kilku miesiącach Henryk opuszcza Polskę, aby objąć tron Francji. Przed elekcją szlachta ogłasza zasadę tolerancji religijnej dla protestantów w Polsce (Konfederacja Warszawska). Następnym królem Polski zostaje Stefan Batory, książę Siedmiogrodu.

1596- Król Zygmunt III Waza decyduje się na przeniesienie swej siedziby z Krakowa do Warszawy - odtąd nowej stolicy Polski.

1605- bitwa pod Kircholmem, zwycięstwo wojsk polskich pod wodzą Jana Karola Chodkiewicza. Opiekę nad księciem pruskim Albrechtem Fryderykiem i administrację nad Prusami powierza Zygmunt III Joachimowi Fryderykowi, a następnie Janowi Zygmuntowi. Później w 1618 objął on w władzę po Albrechcie Fryderyku i za zgodą Polski połączył unią personalną Brandenburgię i Prusy

1606- wybucha powstanie, Dymitr ginie; władzę przejmuje Wasyl Szujski

1610- lipiec - bitwa pod Kłuszynem gdzie Stanisław Żółkiewski pobił połączone wojska rosyjskie i szwedzkie. Później Polacy zdobyli Moskwę. O koronę cara starał się Władysław IV, syn Zygmunta III, jednak nie otrzymał jej, ponieważ nie chciał przejść na prawosławie co było warunkiem koniecznym do uzyskania korony.

1620- najazd turecki, klęska pod Cecorą (śmierć hetmana Stanisława Żółkiewskiego); obrona Chocimia (początkowo pod wodzą Jana Karola Chodkiewicza a później, po jego śmierci, Stanisława Lubomirskiego)

1621- pokój z Wielką Portą; przywrócenie granicy na Dniestrze (Chocim przechodził w ręce tureckie); pokój miał powstrzymać najazdy Tatarów i Kozaków ale nic z tego nie wyszło

1627 -Polacy zwyciężają ze Szwedami w bitwie morskiej pod Oliwą.

1629- wygrana pod Trzcianą, klęska pod Górznem

1634- pokój w Polanowie; Polska utrzymywała wszystkie zdobycze ale Władysław IV zrzekał się praw do korony carskiej

1635- pokój ze Szwedami w Sztumskiej Wsi, przyznający Polsce prawo do Prus ale zostawiające Inflanty w rękach szwedzkich

1648- umiera Władysław IV Waza; w Polsce kształtują się 2 grupy polityków:  1. Skupiona wokół Jeremy Wiśniowieckiego oraz Aleksandra Koniecpolskiego tzw. „partia wojny”,  2. Wokół kanclerza Jerzego Ossolińskiego i wojewody bracławskiego Adama Kisiela opowiadająca się za dialogiem z Chmielnickim. W tym czasie Chmielnicki był pod Zamościem, który bronił się ostatkiem sił.

1652- bitwa pod Batohem

1654- układ rosyjsko-kozacki w Perejesławiu zakładający przyłączenie państewka Chmielnickiego do Rosji rozpoczęcie długotrwałych wojen polsko-rosyjskich; Polacy byli sprzymierzeni z Tatarami. W szczytowej fazie ofensywa rosyjska osiągnęła linię Wisły, odrzucenie ich było możliwe tylko dzięki pomocy Tatarów. Najazd szwedzki przerwał wojnę ponieważ Rosja bojąc się wzrostu potęgi Szwecji zawarła rozejm z Polską.

1655-60- Wojska szwedzkie wkraczają do Polski. Rozpoczyna się pięcioletni okres wojen ze Szwecją, Siedmiogrodem, Prusami - tzw. "potop".

1658- wygnanie braci polskich (arian)

1658- ugoda chadziacka, zawarto po śmierci Chmielnickiego z nowym atamanem Janem Wyhowskim, zakładająca powstanie trzeciej części Rzeplitej: Wielkiego Księstwa Ruskiego. Projekt poparła jedynie część starszyzny kozackiej. Po zamordowaniu Jerzego Niemrycza, magnata, desygnowanego na kanclerza Wielkiego Księstwa Ruskiego rozpoczęły się nowe walki.

1666- klęska wojsk królewskich pod Mątwami. Ostatecznie to Lubomirski się ukorzył i wyjechał na Śląsk

1667- śmierć Ludwiki Marii, żony Jana Kazimierza

1673- bitwa pod Chocimiem, gdzie Sobieski rozbił Turków, zapewniając sobie koronę po śmierci Korybuta Wiśniowieckiego

1683-Ostatnie wielkie zwycięstwo wojsk polskich. Król Jan III Sobieski rozbija wojska tureckie oblegające Wiedeń. Pochód Turków na Europę zostaje ostatecznie powstrzymany.

1686-Polska na mocy tzw. pokoju Grzymułtowskiego oddaje Rosji Ukrainę i Smoleńszczyznę.

1699- pokój z Turcja w Karłowicach

1733- wojna sukcesyjna

1764- królem został wybrany Stanisław Poniatowski. Nowy władca był zdecydowanym zwolennikiem reform.

1767- z połączenia konfederacji wojewódzkich powstaje w Radomiu konfederacja generalna i pod przewodnictwem Karola Radziwiłła zwraca się do Rosji o przywrócenia dawnych rządów

1768- sejm pod naciskiem Katarzyny II uchwala konstytucje gwarantujące dotychczasowe prawa kardynalne i sankcjonujący anarchię szlachecką

1772- I rozbiór Polski - Austria, Rosja i Prusy dokonują zaboru jednej trzeciej terytorium Polski.

1791-Sejm zwany Wielkim uchwala Ustawę Rządową - Konstytucję 3 Maja. To druga po amerykańskiej nowoczesna konstytucja, która m.in. zmieniła ustrój Polski na monarchię konstytucyjną, przyznając prawa polityczne mieszczaństwu i biorąc pod opiekę prawną chłopów.

1793- Po przegranej przez Rzeczpospolitą wojnie z Rosją, Prusy i Rosja dokonują II rozbioru Polski. Akt ten zostaje zatwierdzony przez ostatni sejm polski w Grodnie pod presją wojsk rosyjskich.

1794-Wybucha powstanie (insurekcja) pod dowództwem generała Tadeusza Kościuszki. Wojska powstańcze zostają rozbite przez wojska rosyjskie, a sam Kościuszko dostaje się do niewoli.

1795-III i ostateczny rozbiór Polski. Rzeczpospolita przestaje istnieć, a jej ostatni król - Stanisław August Poniatowski, zostaje zmuszony do abdykacji.

1807-Na mocy francusko-rosyjskiego pokoju w Tylży powstaje Księstwo Warszawskie - niewielkie polskie państwo związane politycznie z Francją.
1809- Napoleon podyktował konstytucje w Dreźnie

1812-15-wojna z rosja,

1815 bitwa pod waterllo

1815- Na Kongresie Wiedeńskim podjęta zostaje decyzja o utworzeniu: Królestwa Polskiego (dawne Księstwo Warszawskie), związanego unią personalną z Cesarstwem Rosyjskim, Rzeczypospolitej Krakowskiej (pod "protektoratem" mocarstw zaborczych) i Wielkiego Księstwa Poznańskiego (pod panowaniem Prus).

1830-31- W Królestwie Polskim wybucha powstanie listopadowe, rozpoczynając wojnę polsko-rosyjską. Po początkowych sukcesach Polacy ponoszą serię porażek i po roku powstanie upada. Tysiące żołnierzy, artystów i polityków udają się na emigrację.

1846- W Galicji (zabór austriacki) wybucha powstanie chłopskie tzw. "rabacja". Z rąk chłopstwa ginie ponad 1000 ziemian. Rabacja zostaje stłumiona, podobnie jak wywołane w tym samym czasie niepodległościowe powstanie w Krakowie.

1848- wiosna ludow w europie

1863-W Królestwie Polskim wybucha kolejne powstanie (tzw. styczniowe). Zostaje krwawo stłumione, a Królestwo staje się integralną częścią Cesarstwa Rosyjskiego. Rozpoczyna się długotrwała akcja rusyfikacyjna.

1918- Na ziemiach polskich tworzą się pierwsze zalążki władzy polskiej.  Józef Piłsudski wraca do Warszawy z internowania i obejmuje władzę. Data ta stanie się Świętem Niepodległości w niepodległej Polsce.

1919-Pierwszy Sejm niepodległej Polski uchwala Małą Konstytucję. Józef Piłsudski zostaje Naczelnikiem Państwa

1920- 13-15 VIII  Bitwa warszawska - Armia Czerwona w kontrataku dociera na przedpola Warszawy i tam zostaje zatrzymana. Wojna z Rosją kończy się zwycięstwem Polski i ustaleniem granic wschodnich.

1921- 17 III Sejm uchwala "Konstytucję marcową". Po przegranym plebiscycie na Górnym Śląsku wybucha powstanie, którego efektem jest przyłączenie części Górnego Śląska do Polski.

1926- Marszałek Piłsudski na drodze wojskowego zamachu przejmuje władzę w Polsce.

1932- pakt o nieagresji z ZSRR

1934- pakt o nieagresji z III Rzeszą

1935- Wchodzi w życie konstytucja zwana kwietniową. Umiera marszałek Józef Piłsudski.

1939- 23 VIII  W Moskwie podpisany zostaje pakt Ribbentrop-Mołotow, zakładający wspólny atak Niemiec i ZSRR na Polskę oraz podział jej terytorium.  1 IX  Początek agresji niemieckiej na Polskę.